MELTEM GÜNEŞ Ankara – Türkiye Parakendeciler Federasyonu Başkanı Ömer Düzgün, plastik poşet kullanımını azaltmayı hedefleyen ücretli poşet uygulamasının ilk etapta başarılı olduğunu ancak fiyatın düşük tutulmasının yeniden poşete yönelime yol açtığını söyledi. Kasada satılan poşetin 75 kuruşun altında olmaması gerektiğini savundu.
Doğaya büyük zararları olan, yapıları gereği sadece yüzde 1’i geri dönüştürülebilen plastik poşetlerin geri dönüşümü yeni bir tane üretmekten daha pahalıya geliyor. Araştırmalar, Türkiye’de plastik poşet kullanım miktarının yıllık yaklaşık 30-35 milyar adet olduğu bir kişinin yılda ortalama 440 adet plastik poşet kullandığını ortaya koyuyordu. Bakanlık, 2025 yılında bu değeri 40 adete kadar düşürüp, yüzde 90 oranında azaltmayı hedefleyerek, 1 Ocak 2019’dan itibaren ücretli plastik poşet uygulamasını devreye almış ve poşet ücretini de 25 kuruş olarak belirlemişti.
Bakanlıktan edinilen bilgiye göre, Plastik Poşet Alt Komisyonu, 2024 yılı için plastik poşetlerin tüketicilere satış ücretlerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirdiği toplantıda, “25 kuruşla devam” kararı aldı. Vatandaşın kasada poşet için ödediği ücret 6’ncı yılında da değişmezken marketlerin devlete ödeyeceği plastik poşet geri kazanım katılım payı, her yıl yeniden değerleme oranına göre zamlanıyor. 2023’te marketler piyasaya sürdüğü her poşet karşılığında devlete 38,5 kuruş ödemişti.
‘Maliyeti 60 kuruş’
Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı Ömer Düzgün, uygulamayla müşterinin kasada kullandığı poşet sayısında bir dönem azalma olduğunu ancak artık fiyatın vatandaşa da ucuz geldiğini aktardı. Düzgün, “Poşetin en düşük maliyeti 60 kuruş. İnsanlar elbette çevreye duyarlı olmalı. Ama vatandaş ‘çöp poşeti alsam daha pahalıya gelecek’ diyor onun için kasada bu poşete yöneliyor. Uygulama vaktiyle başarılıydı, plastik poşet kullanımında caydırıcı oldu ancak günümüzde fiyat çok ucuz kaldı. Poşet fiyatı 75 kuruşun altında olmamalı” dedi.
Kullanım oranı % 62,5 azaldı
Bakanlık verilerine göre, 5 yılda plastik poşet kullanımında yaklaşık yüzde 62,5’lik azalma yaşandı. Uygulamayla bugüne kadar plastik poşet kaynaklı 760 bin ton plastik atığın oluşumu engellendi. Plastik poşet kullanımındaki azalma ile Türkiye’de plastik poşet üretimi için gerekli plastik hammadde ithali de önlendi ve yaklaşık 5,24 milyar TL tasarruf sağlandı. Ayrıca, 31 bin 500 ton sera gazı salımının da önüne geçildi.
