İnsan DNA’sı sıfırdan sentezleniyor: Yapay insan DNA’sı yaratmaya yönelik tartışmalı proje başlıyor

İngiltere’de Tartışmalı Bir Bilimsel Proje Başlatıldı: İnsan DNA’sını Sıfırdan Sentezlemek

İngiltere’de, insan yaşamının yapı taşlarını sıfırdan sentezlemeyi amaçlayan ve dünyada bir ilk olduğu düşünülen tartışmalı bir bilimsel proje başlatıldı. “Tasarım bebekler” yaratma riski ya da gelecek nesillerde öngörülemeyen değişiklikler yaratabileceği endişesiyle tabu sayılan bu araştırma, dünyanın en büyük tıbbi yardım kuruluşu olan Wellcome Trust’ın 10 milyon sterlinlik başlangıç fonuyla hayata geçiriliyor. Kuruluş, projenin tedavisi olmayan pek çok hastalığa çare bulunmasında önemli bir rol oynayabileceğini savunuyor.

Projede yer alan Cambridge’deki MRC Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’ndan Dr. Julian Sale, bu proje ile ilgili olarak “biyolojide bir sonraki dev adım” olduğunu belirtti.

Sale, “Sınır yok. Yaşlandıkça insanların hayatlarını iyileştirecek tedaviler geliştiriyoruz. Karaciğer, kalp ya da bağışıklık sistemi gibi hasar görmüş organları yeniden canlandırmak için hastalıklara dirençli hücreler üretmeyi hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Ancak bazı uzmanlar, bu teknolojinin kötü niyetli bilim insanlarının genetik olarak geliştirilmiş insanlar yaratmasına kapı aralayabileceğinden endişeli.

Genetik değişim karşıtı kampanya grubu Beyond GM’in direktörü Dr. Pat Thomas, “Tüm bilim insanlarının iyi niyetli olduğunu düşünmek isteriz ama bu bilimsel bilgiler farklı amaçlarla, hatta savaş için bile kullanılabilir” uyarısında bulundu.

İnsan Genomu Projesi’nden Sonra Yeni Adım: Sentetik İnsan Genomu Projesi

Yeni proje, insan DNA’sındaki tüm genetik bilgileri haritalayan ve yine Wellcome tarafından büyük ölçüde finanse edilen İnsan Genomu Projesi’nin tamamlanmasının 25. yılında duyuruldu.

Başlatılan “Sentetik İnsan Genomu Projesi” ise DNA’yı yalnızca okumakla kalmayıp, molekül molekül sıfırdan inşa etmeyi hedefliyor.

İlk aşamada bilim insanları, insan DNA’sının büyük parçalarını sentezlemeyi ve nihayetinde bir insan kromozomunu baştan oluşturmayı planlıyor. Kromozomlar, gelişimimizi, onarımı ve bedensel işlevleri yöneten genleri taşıyor.

Wellcome Sanger Enstitüsü Direktörü Prof. Matthew Hurles, “DNA’yı sıfırdan oluşturmak, DNA’nın gerçekten nasıl çalıştığını test etmemizi sağlıyor. Şu ana kadar sadece mevcut DNA’lar üzerinde değişiklikler yapabiliyorduk” dedi.

Proje kapsamında canlı organizmalar yaratılmayacak. Tüm çalışmalar laboratuvar ortamında, yani test tüplerinde ve kültür kaplarında yürütülecek. Ancak bu teknoloji, bilim insanlarına insan yaşam sistemleri üzerinde eşi görülmemiş bir kontrol sağlayacak.

Edinburgh Üniversitesi’nden ve yapay insan kromozomları üzerine çalışan Prof. Bill Earnshaw, “Cin şişeden çıktı. Şu an sınırlamalar getirsek bile, uygun ekipmanlara sahip biri bu DNA’ları sentezlemeye başlamak isterse, bunu durdurmak zor olur” dedi.

Pat Thomas ise, teknolojiyle geliştirilecek tedavilerin ticarileşme sürecine dikkat çekiyor:

“Sentetik vücut parçaları veya sentetik insanlar yaratılırsa, bunların sahibi kim olacak? Ortaya çıkan veriler kime ait olacak?”

Etik Kaygılar ve Kamuoyu ile Diyalog

Wellcome Trust’tan Dr. Tom Collins ise projeyi neden finanse ettiklerini şöyle açıklıyor:

“Bu teknoloji bir gün mutlaka geliştirilecek. Biz de bunu bugünden, mümkün olan en sorumlu şekilde yapmayı ve etik soruları açıkça tartışmayı tercih ettik.”

Projenin bilimsel gelişimine paralel olarak, sosyal etkilerini araştıracak özel bir sosyal bilim programı da yürütülecek. Kent Üniversitesi’nden sosyolog Prof. Joy Zhang liderliğinde yürütülecek bu programda, kamuoyu görüşleri, beklentiler ve endişeler analiz edilecek.

Zhang, “Uzmanların, sosyal bilimcilerin ve özellikle halkın bu teknolojiyle nasıl ilişki kurduğunu, onlara ne gibi faydalar sağlayabileceğini ve en önemlisi hangi soruları, kaygıları olduğunu anlamak istiyoruz” diye konuştu.

Related Posts

O ülkede kadınlar da zorunlu askerlik yapacak

Danimarka, ordusunu güçlendirmek amacıyla kadınları da zorunlu askerlik kapsamına alıyor. 11 Haziran’da Danimarka Parlamentosu’nda kabul edilen yasa bugün itibarıyla yürürlüğe girdi. Buna göre, 1 Temmuz 2025’ten itibaren 18 yaşına basan tüm kadınlar …

Karikatürist ‘ters kelepçe’yle gözaltına alındı: İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’ya ‘istifa’ çağrısı

Doğan Pehlevan’ın ters kelepçe takılıp yere yatırılarak gözaltına alınması tepkiye yol açtı. İYİ Parti İstanbul il yöneticisi Bahadır Özcan, “Bir İçişleri Bakanı bu görüntüleri izleyince öncelikle bu rezilliğin sorumlularından hesap sormalı, ardından istifa etmelidir” dedi.

Ali Altınbaş yaşamını yitirdi

Altınbaş Holding Onursal Başkanı Ali Altınbaş, uzun süredir mücadele ettiği hastalığı nedeniyle 69 yaşında yaşamını yitirdi.

Metropoll anketi: CHP seçmeni partinin başında Özgür Özel’i, AKP ve MHP seçmeni Kılıçdaroğlu’nu görmek istiyor

Metropoll anketi: CHP seçmeni partinin başında Özgür Özel’i, AKP ve MHP seçmeni Kılıçdaroğlu’nu görmek istiyor

Mahkemeden dikkat çeken Saraçhane kararı: Polisler için suç duyurusunda bulunulacak!

İstanbul 49. Asliye Ceza Mahkemesi, CHP PM üyesi Berkay Gezgin’in de aralarında bulunduğu 139 sanıklı Saraçhane eylemleri davasında, polislerin ve diğer kamu görevlilerinin hukuka aykırı eylemleri için suç duyurusunda bulunma kararı aldı.

Mısır: Gazze’de 60 günlük ateşkesi kapsayan bir anlaşma üzerinde çalışıyoruz

Mısır: Gazze’de 60 günlük ateşkesi kapsayan bir anlaşma üzerinde çalışıyoruz