“`html

Trump’ın Ticaret Politikaları ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri

Dünya genelinde enflasyon ve resesyon endişeleri sürerken, eski Başkan Trump’ın korumacı ticaret yaklaşımlarının ekonomik duruma olan etkileri yatırımcıların dikkatini çekmeye devam ediyor.

Geçtiğimiz pazar günü bir röportaj veren Trump, Kanada ve Meksika’ya uygulanan tarifelerin, ABD ekonomisinin bu yıl resesyona girmesi veya enflasyonun yükselmesi ihtimalini yok saymadığını belirtti.

Tarifelerin, bu yıl içinde resesyona yol açıp açmayacağı sorusuna karşılık, Trump, bu tür tahminler yapmaktan “nefret ettiğini” ifade etti. Trump, “Şu anda büyük bir geçiş sürecindeyiz. Amerika’ya refahı geri kazandırıyoruz. Bu oldukça önemli bir adım. Herhangi bir dönüşüm sürecinin zaman alması doğaldır.” dedi.

Tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerine de değinen Trump, enflasyonu arttırabileceklerini ancak faiz oranlarının da vatandaşları desteklemek için düşmekte olduğunu vurguladı.

TRUMP’IN AÇIKLAMALARI ENFLASYON KORKULARINI ARTIRDI

Trump’ın hafta sonu yaptığı değerlendirmeler, ticarette artan gerilimlerin, ekonomik yavaşlamayı tetikleyebileceği yönündeki kaygıları pekiştirdi.

Küresel ölçekte misillemeler medya gündemini meşgul ederken, Kanada’nın en büyük eyaleti Ontario’nun Başbakanı Doug Ford, ABD eyaletlerine sağladıkları elektriğe %25 oranında ek ücret uygulayacaklarını duyurdu. Ford, eğer ABD bu durumu tırmandırırsa elektriği tamamen durdurmaktan çekinmeyeceğini beyan ederek, ticaret savaşlarının sorumlusunun Trump olduğunu belirtti.

Tarife politikası üzerindeki gelişmeler piyasalardaki dalgalanmanın devam etmesini sağlarken, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına uyguladığı %25 gümrük vergisinin 12 Mart’ta yürürlüğe girmesi bekleniyor.

TÜKETİCİLER MALİ DURUMLARI KONUSUNDA KÖTÜMSER

Geçtiğimiz hafta açıklanan istihdam verilerinin ABD büyümesine dair riskleri artırdığı görülürken, tüketicilerin enflasyonla ilgili kaygıları da artış göstermiş durumda.

Yarın açıklanacak enflasyon verileri öncesinde, ABD Merkez Bankası (Fed) New York Şubesi tarafından yayınlanan Tüketici Beklentileri Anketi sonuçlarında, tüketicilerin kısa vadeli enflasyon beklentilerinin yükseldiği belirtildi. Son verilere göre, önümüzdeki 12 ay için öngörülen medyan enflasyon beklentisi %3’ten %3,1’e çıkarak artış kaydetmiş durumda.

Ayrıca New York Fed, ABD’de hanelerin finansal durumları konusunda daha kötümser bir tutum sergilediklerini ve işsizlik, temerrüt, kredi erişimi gibi konularda kaygıların arttığına dikkat çekti.

Uzmanlar, son günlerde ABD ekonomisinde resesyon ihtimalini artıran yanların bulunduğuna, daha karamsar bir görünüm ortaya çıktığına işaret etti.

KORKU ENDEKSİ YÜKSELİŞTE

Bu gelişmelerle birlikte, “korku endeksi” olarak bilinen VIX Endeksi, %19’un üzerine çıkarak 27,8 seviyesine yükseldi ve geçen yılın ağustos ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.

ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,1550 seviyelerine kadar gerilerken, dolar endeksi %0,10 artarak 103,9’a yükseldi.

New York borsasında ise endeksler, günlük kayıplarını artırarak, Dow Jones endeksi gün içinde 1100 puanın üstünde kayıpla 41,612,92 seviyesine kadar indi. Kapanışta düşüş hız kesse de Dow Jones, günü yaklaşık 900 puan kayıpla tamamlayarak %2,08 azalma ile 41,912,35 puana geriledi.

S&P 500 endeksi de 155 puan düşüş kaydederken, %2,69 oranında azalarak 5,614,71 seviyesine geriledi. Endeksler arasındaki en büyük kayıp ise %4 düşüşle Nasdaq’tan geldi. Bu endeks 700 puanın üzerinde bir azalışla 17,468,32’ye indi ve 2022’den bu yana en kötü gününü geçirdi.

Sonuç olarak, S&P 500 endeksi, 19 Şubat’ta ulaştığı zirvesinden yaklaşık %7, Nasdaq endeksi de 16 Aralık 2024’teki en yüksek seviyesine göre %13’ten fazla değer kaybetmiş durumda. Aynı zamanda, ABD’nin önde gelen teknoloji şirketleri de hisselerinde ciddi kayıplar yaşadı ve piyasalardan yaklaşık 2 trilyon dolar silinmiş oldu.

Yatırımcılar Korkuyor

ING’nin Amerika Araştırma Bölüm Başkanı Padhraic Garvey, konuya dair değerlendirmelerinde “Yüksek volatilite ve şiddetli riskten kaçış ile ABD piyasaları zorlu bir gün geçirdi.” dedi.

Garvey, burada bir “pazartesi çöküşü” yaşanmadığına vurgu yaparak, ancak önceki zayıflığın ardından kademeli bir gerileme yaşandığını ifade etti. Ayrıca, ABD’nin 10 yıllık hazine tahvili faizinin %4,20 seviyesine yaklaştığını belirtti.

Garvey, “10 yıllık tahvil faizinin %4 seviyesinin altına düşmesi ve orada kalabilmesi için, ekonomiyi doğrudan resesyona sürükleyen daha agresif bir faiz indirimine gereksinim duyulacak. Henüz o noktada değiliz fakat durumu titizlikle takip ediyoruz.” şeklinde konuştu.

Trump’ın Tarifeleri Ekonomik Gerilemeye Sebep Olabilir

Moody’s Analytics Başekonomisti Mark Zandi ise “ABD’nin önümüzdeki yıl resesyona girme riski, oldukça yüksek ve artış gösteriyor.” ifadelerini kullandı. Yılın başında bu riski %15 olarak değerlendiren Zandi, şimdi bu oranı %35’e çıkardığını belirtti. Zandi, “Genel bir bağlamda, tipik bir resesyon olasılığı %15’tir. ABD ekonomisi tarihsel olarak, ortalama her 6 ya da 7 yılda bir resesyona girmektedir.” dedi.

Zandi, “Trump yönetiminin açıkladığı tarife artışlarının uygulanması ve birkaç aydan uzun süre sürdürülmesi halinde, ekonomide bir gerileme yaşanma olasılığı yüksektir. Bu tarifeler, ticaret ortaklarının ABD ürünlerine misilleme olarak kendi tarifelerini uygulama yolunu açarak, küresel bir ticaret savaşına zemin hazırlayacaktır.” diye ekledi.

Hisse senedi fiyatlarının düşmeye devam edeceğini belirten Zandi, ABD’nin mevcut büyümesinin büyük bir kısmını sağlayan varlıklı Amerikalıların servetleri üzerinde baskı yaratacağını ifade etti.

“Elbette, Kamu Verimliliği Departmanının (DOGE) istihdam ve bütçedeki keyfi kesintiler ve önümüzdeki haftalarda gündeme gelecek hükümetin kapanma olasılığı ile Hazine borç limiti konusundaki belirsizlikler de ekonomiye ek bir baskı yaratacaktır.”

Hepsinin yanı sıra Zandi, zayıf veya durgun bir ekonominin, vergi gelirlerini olumsuz yönde etkileyerek, işsizlik sigortası ve diğer gelir destek programları için kamu harcamalarını sürükleyebileceğini belirtti.

Küresel Ticaret Savaşı Ekonomik Koşulları Kötüleştirebilir

Fitch Ratings ABD Ekonomik Araştırmalar Başkanı Olu Sonola, şu anki tahminleri doğrultusunda kısa vadede bir resesyon beklemediklerini ancak, resesyon riskinin geçtiğimiz bir ya da iki ay öncesine göre biraz daha artış gösterdiğini ifade etti.

Sonola, piyasalardaki gerilemenin “sürekli” bir hal alması ve ticaret gerilimlerinin “baş döndürücü” bir hızla devam etmesi durumunda, tüketicilerin ve işletmelerin bu durumu dikkate alacağını belirtti.

Artan belirsizliğin, tüketicileri harcamalarını kısmaya ve tasarruf etmeye yönlendirebileceğine dikkat çeken Sonola, “İşletmeler de sermaye harcamalarını kısabilir ve genellikle işletme harcamalarındaki önemli bir düşüş, resesyona yol açabilir.” dedi.

Sonola, “Ekonomi şu anda iyi durumda, ancak küresel ticaret savaşının gerçek anlamda çıkması halinde, koşullar hızla kötüleşebilir.” şeklinde düşüncelerini dile getirdi.

“`